Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Özel Eğitime ihtiyacı olan birey: Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından yaşıtlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren birey.
Yetersizlik: Zedelenme ya da bazı sapmalar sonucu, bir insan için normal bir etkinliğin ya da yapının önlenmesi, sınırlandırılması hali.
Engel: Bireyin yetersizliği nedeniyle, yaşadığı sürece, yaş, cins, sosyal ve kültürel farklılıklara bağlı olarak oynaması gereken rolleri gereği gibi oynayamama durumu.
Özel Eğitime Gereksinim Duyan Çocukların Belirlemesi
Örgün eğitime devam eden çocukların alması gereken özel eğitim hakkında ailelere gerekli bilgilendirmeyi okullar yapabilir. Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar, okullarda görev yapan Rehber Öğretmen, Okul Yöneticisi ve Sınıf Öğretmenlerinin yardımıyla REHBERLİK ARAŞTIRMA MERKEZLERİNE yönlendirebilirler. Ayrıca aileler rehberlik araştırma merkezlerine bireyselya da Özel ANASULTAN Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Görevlileriyle birlikte de başvurula bilinmektedir.
Kendi yaşıtlarından eğitim düzeyi olarak geride kalan; yani kendi yaşıtlarının yararlanabildiği eğitim ortamından yeterince yararlanamayan çocukların gerekli olan özel eğitimi alabilmeleri için öncelikle İl ya da İlçelerine bağlı bulunan REHBERLİK ARAŞTIRMA MERKEZLERİ’ ne başvurabilirler. Rehberlik Araştırma Merkezlerinde uzman ekip tarafından yapılan IQ testleri ve diğer değerlendirmeler sonucunda çocuğun özel eğitime gereksinim duyup duymadığına karar verilir. Daha sonrasında Sağlık Kurulu Raporu vermeye yetkili olan hastanelerin çocuk nörolojisi, çocuk psikiyatrisi departmanlarından alınan “Özel Eğitim Alabilir” heyet raporuyla Özel ANASULTAN Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezimize başvurabilirler.
Özel Eğitim Nedir?
Özel Eğitim, normal yaşıtlarının yararlanabildiği eğitim ortamından yeterince yararlanamayan çocuklara yönelik verilen eğitimdir. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile uygun ortamlarda sürdürülen eğitime “Özel Eğitim” denir.Türkiye’de Özel Eğitim; örgün eğitimin verildiği okulların özel alt sınıflarında, kaynaştırma sınıflarında, kaynak odalarda ve ayrıca Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde verilmektedir.
Çoğunluktan farklı ve özel eğitime ihtiyacı olan çocuklara sunulan,
Yetersizliği engele dönüştürmeyi önleyen,
Engelli bireyi kendine yeterli hale getirerek topluma kaynaşmasını ve bağımsız, üretici bireyler olmasını destekleyecek becerilerle donatılan eğitimdir.
Rehabilitasyon Nedir?
Rehabilitasyon, kişinin doğuştan veya sonradan, herhangi bir nedenle oluşan kalıcı veya geçici yetersizliklerinin, kaybedilmiş, bazen de limitlenmiş olan fonksiyonel kapasitesinin belirlenerek tedavi edilmesi, psikolojik sosyal ve mesleki açıdan da desteklenerek günlük yaşamda bağımsız duruma gelmesini sağlamaktır.
Hangi Çocuklar Özel Eğitim Almalıdır?
Down Sendromlu çocuklar
Özel Öğrenme Güçlüğü çeken çocuklar
Konuşma Yetersizliği olan çocuklar
Yaygın Gelişimsel Bozukluğu (Otizm) olan çocuklar
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktif çocuklar
Davranış Bozukluğu olan çocuklar
İşitme Yetersizliği olan çocuklar
Fiziksel Yetersizliği olan çocuklar
Kişinin zihinsel yetersizlik tanısı alabilmesi için aşağıdaki kriterlerden en az iki tanesinde yetersiz olması gerekmektedir; iletişim, kendine bakım, ev yaşamı, toplumsal-kişilerarası beceriler- toplumsal olanaklardan yararlanma, kendi kendini yönetip değerlendirme, okulla ilgili işlevsel beceriler, iş, boş zamanları değerlendirme, sağlık ve güvenlik.
Kaynaştırma Eğitimi
Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır.
Amacı:
Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitimlerini öncelikle yetersizliği olmayan akranları ile birlikte aynı kurumda sürdürmeleri sağlanır. Çocuğu normal hale getirmek değil,onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak ve toplum içinde yaşayabilmesini kolaylaştırmaktır.
KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI
A- Tam zamanlı kaynaştırma
B- Yarı zamanlı kaynaştırma
C- Tersine Kaynaştırma
Tam Zamanlı Kaynaştırma:
Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı normal sınıftadır; öğrenci tam gün boyunca normal sınıfta eğitim almaktadır.
Yarı Zamanlı Kaynaştırma:
Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı özel sınıftadır; özel eğitim sınıfı öğrencisi başarılı olabileceği derslerde kaynaştırma sınıfında eğitim almaktadır.
Tersine Kaynaştırma:
Yetersizlikleri olmayan bireyler istekleri doğrultusunda özellikle okul öncesi eğitimde, çevrelerindeki kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN İLKELERİ
Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır.
Kaynaştırma, özel ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır.
Hizmetler yetersizliğe göre değil, eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır.
Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama sürecine göre gerçekleşir.
Kaynaştırmaya erken başlamak esastır.
Kaynaştırmada bireysel farklılıklar esastır.
Duyu kalıntısından yararlanmak esastır.
Gönüllülük, sevgi, sabır, gayret gerekmektedir.
Eğitim normal insanlarla ve doğal ortamlar da verilmelidir.
Eğitim, bireyi toplumun bir parçası haline getirmeyi amaçlar.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN YARARLARI
Özel Eğitime İhtiyacı Olan Bireylere Yararları
BEP aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre eğitim alır.
Kendine güven, takdir edilme, cesaret, sorumluluk gibi sosyal değerleri gelişir.
Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı artar.
Normal öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için kendilerinde istek ve cesaret uyandırır.
Bu öğrenciler normal öğrencileri model alarak olumlu davranışları öğrenirler.
Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi, sosyal, kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir.
Normal Çocuklara Yararları
Özürlü bireye karşı kabul, hoşgörü, yardımlaşma ve ahlaki anlayışları gelişir.
Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir.
Kendi yetersizliklerini görme, bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir.
Özürlülerle birlikte yaşamayı öğrenir.
Liderlik, model olma ve sorumluluk duygusu gelişir.
Ailelere Yararları
Çocuk üzerindeki beklentileri çocuklarının kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar.
Okula bakış açıları değişir.
Çocukların ilgi ve ihtiyaçları konusunda daha sağlıklı bilgi edinirler.
Çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda yeni yöntemler öğrenirler.
Öğretmenlere Yararları
Sabır, hoşgörü, bireysel özelliklere saygı davranışları gelişir.
B.E.P hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar.
Eğitimde ekonomiklik ve fırsat eşitliği sağlanır.
Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar sayesinde öğretim becerileri gelişir ve deneyimleri artar.
